هورمون هایی در بدن تولید و ترشح می شوند که ساختار پپتیدی دارند ؛ هورمون رشد ، انسولین ، IGF ، FSH ، LH و … از این دسته اند . اولین پپتیدی که در علم داروسازی در سال 1953 کشف شد ، اکسی توسین بوده که شامل 37 آمینو می باشد .

در حال حاضر پیشرفت های شایانی در علم داروسازی ایجاد شده تا جایی که باید منتظر خبرهای شگفت آور برای درمان بسیاری از بیماری ها باشیم . مطالعه بر روی پپتیدی به نام آپورین ( با 13 آمینو اسید ) که از پوست نوعی قورباغه ی استرالیایی استخراج می شود و برای درمان سرطان در حال بررسی است و یا نوعی پپتید با 36 آمینو اسید که برای درمان ایدز در نظر گرفته شده ، پپتید هومانین برای درمان دیابت که با تاثیر بر روی سلول های بتا لوزالمعده که تنبل شده اند موجب ترشح طبیعی انسولین می گردد ، پپتید گرلین که در شکم آزاد می شود و موجب گرسنگی می گردد ، پپتید YY ، که به صورت اسپری قبل از غذا برای کاهش و کنترل اشتها استفاده می شده ( و به دلیل احساس تهوع زیاد در حال حاضر مورد نظر داروسازان نیست ) ، پپتید گشاد کننده ی عضلات روده و مناسب برای بیماری کرونر قلب ، به نام VIP و پپتید D-Lys3-GHRP-6 که ضد اشتها است . نقش پپتید تا جایی ارزشمند شده که در حال حاضر جایگزین برخی از انواع آنتی بیوتیک ها شده و مزیت بزرگی که پپتیدها نسبت به آنتی بیونیک ها دارند این است که باکتری ها به این نوع درمان مقاوم نمی شوند .

ساخت پپتیدها حتی در ایران هم انجام می گیرد و از دانشگاه ها و مؤسسات علمی ، جهت تحقیق ، سفارش ساخت می پذیرد ( شرکت تکاپوزیست ) .

در حال حاضر داروهای خوراکی که در یخچال باید نگهداری کرد ، در ایران تولید شده و کارایی خوبی برای تقویت بدن و ... دارند . امروزه حدود 200 نوع پپتید به عنوان داروهای طبیعی در نظر گرفته شده .

یکی از مهم ترین مسائلی که داروسازان در مصرف پپتید باید در نظر بگیرند این است که پپتیدها آزادانه در بدن برای مدتی محدود پس از مصرف در حرکت هستند و اینکه پپتید بر روی اندام هدفی که مد نظر است قرار بگیرد کار بس دشواریست .

به عنوان مثال پپتیدهایی که برای ورزشکاران در نظر گرفته می شود باید زمانی استفاده شود که غشاء سلول های عضلانی ، حساس ترین حالت ممکن را دارند ( یعنی وقتی که گرسنه هستید و یا اینکه ورزشی سنگین انجام داده باشید ) .

یکی از دغدغه های ورزشکاران بدنساز ، وجود هورمون رشد به مقدار مناسب در بدن است . این هورمون موجب افزایش تعداد فیبرهای عضلانی و کاهش توده های چربی می شود . پپتیدهایی همچون آی جی اف ، سرمورلین ، جی اچ آر پی 6 ، جی اچ آر پی 2 ، ایپامورلین ، هگزارلین ، سی جی سی 1295 و سی جی سی داک 1295 همگی موجب تحریک ترشح هورمون رشد می شوند .

هر یک از این پپتیدها خواص و عوارض مخصوص به خود را دارند و تاثیر آنها برای هر فرد متفاوت است و بستگی به خصوصیان ژنتیکی فرد ، سن ، نوع تمرین و ... دارد . پپتیدهای مرسوم برای ورزشکاران عبارتند از :

✵ IGF
✵ MGF
✵ GHRP6
✵ GHRP2
✵ IPAMORELLIN
✵ HEXARLIN
✵ CJC1295
✵ CJC1295DOC
✵ PT141
✵ TB500
✵ SERMORELLIN
✵ HGHFRAGMENT

IGF :
پپتیدی است که در کبد در حضور هورمون رشد و انسولین و تستوسترون سنتز می شود ، موجب رشد و افزایش تعداد فیبرهای عضلانی می شود ، تزریق داخل عضلانی و زیر جلدی دارد ، مقدار ماندگاری متفاوتی در بدن ها دارد ، در تست ادرار قابل ردیابی نیست ولی در تست خون 5 تا 7 هفته قابل ردیابی است و جزو داروهای ممنوعه و دوپینگ محسوب می شود .

از عوارض آن می توان به رشد بافت روده ، تغییر در سطح قند خون ، آبدار شدن پوست ورزشکاران با عدد اندومورفی بالا اشاره کرد .

MGF :
از ترکیبات IGF است و این ترکیب جدید به شدت موجب تقسیم سلولی و افزایش تعداد فیبرهای عضلانی می شود ولی چون مولکول ناپایداری دارد ، دانشمندان به آن مولکول PEG را اضافه کردند ( پلی اتیلن گلیکول ) تا در بدن بیشتر بماند .

GHRP6:
تاثیر آن بر روی ترشح هورمون رشد کمتر از هگزارلین و جی اچ آر پی 2 است . به شدت در برخی افراد موجب اشتها می شود و ترشح پرولاکتین و کورتیزول را بالا می برد (نه به اندازه ی هگزارلین ) . افزایش اشتها به دلیل کارایی مشابه گرلین می باشد . مکانیزم اثر جی اچ آر پی 6 ، به دلیل مهار سوماتوستاتین و در نتیجه ترشح بیشتر GH است .

TB500:
موجب بهبودی و کارآمدی دیواره ی داخلی رگ ها می شود ، ضد التهاب و مفصل ساز است ، موجب ریکاوری سریع عضلات شده و پوست را نازک و رگی می کند . مصرف این پپتید دوپینگ است و برای افرادی که در خانواده سابقه ی بیماری سرطان یا پیدایش تومور دارند بسیار خطرناک است .

HGHfragment:
بسیار شبیه هورمون رشد است . این پپتید موجب افزایش ترشح کورتیزول و پرولاکتین می شود .

CJC :
بعد از ساخت سی جی سی ، نوع DOC آن تولید شد که 200 تا 1000 بار قوی تر از نوع اولیه است به همین جهت اغلب سی جی سی ها که در بازار موجود است از نوع داک است . موجب ترشح هورمون رشد می شود و عوارض آن شامل : سرگیجه ، سنگینی سر و چشم ، احساس گرما ، کرخی دست و پا ، احتباس آب ، احساس ضربان در شقیقه و گرفتگی های شدید عضلانی می باشد .

HEXARLIN:
به شدت موجب افزایش ترشح هورمون رشد ، کورتیزول و پرولاکتین ( ترشح پرولاکتین به سبب استرس زیاد ، مصرف استروئیدها و اختلال در عملکرد تیروئید نیز به وجود می آید که موجب آویزان شدن سینه ی مردان شده و تمایلات جنسی مردان را به شدت کم می کند ) و روی اشتها بی تاثیر است .

IPAMORELIN:
تاثیرش بر روی ترشح هورمون رشد به اندازه ی هگزارلین و جی اپ آر پی 2 نیست ، بر روی اشتها تاثیری نمی گذارد و تاثیری بر ترشح پرولاکتین و کورتیزول ندارد .

⚠ چند عارضه ی پپتیدها :
پپتیدها حجم سلول را افزایش نمی دهند بلکه باعث تکثیر سلول می شوند . شاید این موضوع در زمینه ی بدنسازی مناسب باشد ولی در بحث سلامتی ، کاملا برعکس است و باعث رشد سایر سلول های بافت های بدن می شوند . بدن تمام انسان ها به صورت بالقوه دارای سلول سرطانی است و نیاز به یک چاشنی دارد که دقیقا می تواند همین فرمان تکثیر سلولی باشد تا به بالفعل تبدیل شود و بر اختلال رشد استخوان ها و ناهماهنگی بین قلب و عضله تاثیر بگذارد .

عارضه ی دیگر ، عارضه ی مقاوت انسولینی است که در این پدیده ، سلول ها به مرور زمان حساسیت خود را به انسولین از دست می دهند و در این شرایط ، بدن برای کنترل قند خون و ورود مواد مغذی به درون سلول ها ، انسولین بیشتری ترشح می کند که این امر ، بسترساز ابتلا به بیماری دیابت است . خیلی از قهرمانان سطوح بالای این ورزش با این عارضه دست به گریبان هستند که هر از گاهی خبر ابتلا به بیماری دیابت یکی از آنان پخش می شود که آخرین مورد رانی راکل بود که گفته شد به بیماری دیابت دچار شده است .

خستگی و افزایش میزان استرس یکی دیگر از عوارض این داروهاست که به سبب افزایش سطح هورمون کورتیزول توسط این داروها در فرد مصرف کننده می باشد . اگر برای دوره هایی که در آن از پپتیدها استفاده می کنید این عارضه را کنترل نکنید ، از فواید استفاده از پپتیدها به خوبی بهره مند نمی شوید .

با مصرف دوز مناسب دارو که مطابق با شرایط بدنی باشد و همچنین استفاده از مکمل هایی که باعث کاهش سطوح این هورمون در بدن می شوند ، تا حدودی این عارضه قابل کنترل است .

دیگر عارضه ی این داروها ، افزایش پرولاکتین است . وظیفه ی اصلی این هورمون ، تکامل پستان ها در دوران حاملگی و تحریک تولید شیر توسط پستان می باشد . سطوح بالای این هورمون در بدن مردان سبب بروز عارضه ی ژینکوماستی و تحلیل رفتن بیضه ها و کاهش سطح تستوسرون و در ادامه باعث از دست دادن میل جنسی در آقایان می شود که یکی از مهم ترین دلایل کاهش میل جنسی در دوره های مصرف استروئیدها و پپتیدها ، همین بالا رفتن سطح پرولاکتین می باشد .

اما از تاثیرات مثبت پپتیدها می توان به افزایش سرعت فرآیند ریکاوری ، افزایش سنتز پروتئین در توده های عضلانی ، ترمیم آسیب دیدگی ها با سرعت بیشتر ، افزایش قدرت سیستم دفاعی بدن ، کاهش محسوس چربی ها ، رشد تارهای جدید عضلانی ، جلوگیری از چروک خوردن و افتادگی پوست و به تعویق انداختن روند پیری پوست و افزایش چگالی استخوان ها اشاره کرد .

به جرات می توان گفت اثرات مثبتی که این هورمون ها از خود نشان می دهند قابل مقایسه با استروئیدها نبوده و در صورت استفاده ی صحیح و علمی ، جواب دهی فوق العاده ای دارند به صورتی که با مصرف برخی از آن ها ، همزمان افزایش توده ی عضلانی در افراد و کاهش محسوس توده ی چربی دیده می شود .

بله هیچکس نمی تواند منکر اثربخشی این داروها شود . اما بحث اینجاست که هدف شما چیست و برای رسیدن به این هدف حاضر هستید چه بهایی بپردازید .

به طور کلی استفاده از پپتیدها برای افرادی که هدف حرفه ای ندارند کاری منطقی نیست و ورزشکاران حرفه ای هم باید توجه داشته باشند که این داروها سبب کاهش طول عمر و زمینه ساز بروز انواع سرطان ها می باشد . پس در مصرف این داروها نهایت دقت را داشته باشند .