جدیدترین محصول

کافئین چیست ؟

کافئین ( Caffeine ) ماده ای است شیمیایی که در گیاهان گوناگونی از جمله قهوه ، کاکائو ، کولا و انواع مختلف چای به مقدار زیاد یافت می شود و مصارف خوراکی و پزشکی مختلفی دارد . در واقع ماده کافئین نوعی داروی محرک قوی می باشد که استفاده بیش از دوز نرمال از این ماده می تواند باعث بی خوابی شود . از نظر شیمیایی کافئین یک آلکالوئید از دسته گزانتین هاست که ویژگی های آن به تئوفیلین و تئوبرومین هم شبیه می باشد . از نظر ظاهری کافئین خالص به شکل پودر سفید رنگ می باشد که مزه تلخی دارد . عناصر تشکیل دهنده کافئین 3 ماده هیدروژن ، نیتروژن و اکسیژن می باشد .
کافئین یک ماده دارویی پرمصرف و پر طرفدار در جوامع بشری می باشد و می توان گفت که بیش از 90 % از افراد جامعه روزانه مقادیر مختلفی از این ماده محرک استفاده می کنند . انواع مختلفی از داروهای پزشکی که توسط پزشک و یا بدون تجویز پزشک در جامعه مصرف می شوند حاوی ماده کافئین می باشند . از جمله داروهای پزشکی که حاوی کافئین هستند می توان به دارو های ضد سرفه ، دارو های ضد درد و دارو های درمان سرما خوردگی اشاره کرد . نکته جالب توجه این است که میزان مصرف سرانه کافئین در جوامع بشری حدوداً 70 میلی گرم تخمین زده می شود .

اثرات ماده کافئین :

تأثیر کافئین بر افراد مختلف با توجه به بدن و سیستم عصبی ، وزن ، جنسیتشان و عوامل متعدد دیگری متفاوت می باشد . بر همین اساس دوز تاثیر گذار کافئین برای کودکان به علت کوچک بودن جسته شان پایین تر می باشد . با این حال ، تأثیرات کافئین می‌تواند تا ۸ ساعت بر بدن افراد باقی بماند .

• افزایش متابولیسم بدن ( افزایش سوخت وساز بدن )
• تحریک کردن سیستم عصب های مرکزی بدن
• افزایش میزان هوشیاری و آگاهی
• کمک به کاهش چربی های بدن
  افزایش انرژی عضلات بدن برای انجام فعالیت های شدیدتر و طولانی تر

خواص فیزیکی کافئین :

• از نظر ظاهری کافئین خالص کاملاً نرم ، بی‌بو ، سفید و براق است .
• نقطه جوش ماده کافئین آ ۲۳۸ درجه سانتیگراد می باشد .
• نقطه ذوب کافئین دمای ۱۷۸ درجه سانتیگراد می باشد .
• وزن مخصوص کافئین خالص ۲/۱ می باشد .
• PHکافئین ۹/۶ است .
• چگالی کافئین ۷/۶ می باشد .

میزان کافئین در مواد مختلف :

قهوه های مختلف از نظر میزان کافئین باهم متفاوت می باشند . در یک فنجان قهوه بر حسب نوع آن بین 75 تا 250 میلی گرم کافئین وجود دارد . میزان کافئین چای ( چای سیاه ) از قهوه کمتر می باشد که این مقدار به روش دم کردن آن نیز بستگی دارد و البته میزان کافئین چای سبز نیز نسبت به موارد گفته شده بسیار ناچیز می باشد .
میزان کافئین موجود در نوشابه های غیر الکلی به طور معمول از قهوه کمتر می باشد ولی در بعضی موارد میزان کافئین نوشابه های انرژی زا بالا می باشد . به عنوان مثال در برخی از نوشابه های انرژی زا موجود در بازار 2 برابر حالت عادی کافئین وجود دارد . میزان کافئین موجود در نوشابه های انرژی زای غیر الکلی معمولاً توسط سازندگان آن ها به دقت بررسی می شود و با دقت خاصی روانه بازار می شوند . آمار نشان می دهد که هرچقدر میزان کافئین این نوشابه ها بالاتر باشد ، محبوبیت آنها در بین مصرف کنندگان بیشتر خواهد بود . در زیر به مقدار کافئین برخی مواد پر استفاده در جامعه اشاره شده است :

• شکلات شیرین و شکلات تلخ حاوی ۸۷۵ میلی‌گرم کافئین در هر کیلوگرم می باشد .
• میزان کافئین شکلات شیری ۱۰۰ تا ۲۱۰ میلی‌گرم در هر کیلوگرم می باشد .
• کاکائو ۱۷ میلی‌گرم در هر لیتر کافئین دارد .
• قهوه‌ای که خوب دم کشیده باشد ۱۳۰ تا ۱۶۰ میلی‌گرم کافئین در هر لیتر دارد .
• قهوه های بدون کافئین معمولاً حداقل ۱۳ تا ۲۰ میلی‌گرم از این ماده را در هر لیتر دارا می باشند .
• قهوه فوری نیزمعمولاً ۱۳۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در هر لیتر کافئین دارد .
• اسپرسو بالاترین میزان کافئین را داراست که این میزان 3400 میلی‌گرم در هر لیتر می باشد .
• چای ( چای سیاه ) دم شده ۸۵ تا ۳۷۰ میلی‌گرم در هر لیتر از ماده کافئین دارد .
• چای فوری دم شده ( مانند لیپتون ) دارای مقدار کافئین کمتری می باشد و این مفدار۱۲۰ میلی‌گرم در هر لیتر می باشد .
• چای سبز ۸۵ میلی‌گرم در هر لیتر و چای سفید ۶۸ میلی‌گرم در هر لیتر Caffeine دارد .
• به طورمعمول نوشیدنی های انرژی‌زا ۳۵۰ میلی‌گرم کافئین در هر لیتر دارند .
• نوشیدنی غیر الکلی ( کافئین دار ) حاوی ۱۰۰ تا ۲۷۰ میلی‌گرم از این ماده در هر لیتر می باشند .
• قرص های مکمل های کافئین معمولاً حاوی ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین می باشند .

کافئین چه احساسی در انسان ایجاد می کند ؟

ماده کافئین مغز انسان را تحریک می کند و خلق و خوی را بهتر می کند و خستگی فیزیکی و روانی فرد مصرف کننده را بر طرف می کند . کافئین در سطح کارهای فکری ساده و همچنین فعالیت های فیزیکی که نیاز به تامل و بردباری دارند عملکرد فرد مصرف کننده را بهبود می بخشند . در مورد کارهای ظریف ، مصرف کافئین باعث ایجاد اختلال می شود چرا که باعث مثلاً لرزش دست می شود .

بعضی از فواید کافئین :

یکی از منابع مهم آنتی اکسیدان ها مواد حاوی کافئین مانند قهوه ، کاکائو و چای می باشند . این مواد از پیری زود رس جلوگیری می کنند و به گفته خیلی از دانشمندان باعث کاهش احتمال مبتلا به بیماری سرطان می شوند . مواد کافئینی مانند قهوه ، کاکائو و چای حاوی اسید های چرب و برخی از ویتامین های مختلف می باشند که در سالم نگه داشتن بدن انسان موثر می باشند .

اثیر کافئین بر خواب :

اگر قبل از خوابیدن و یا نزدیک به زمان خواب کافئین مصرف کنید احتمالاً دیرتر به خواب می روید و خواب شما کوتاه تر و عمق خواب شما کوتاه تر خواهد بود .

کافئین والکل :

تفکر غلطی که در مورد مصرف کافئین در جامعه وجود دارد این است مصرف کافئین می تواند به رهایی از حالت مستی پس از استفاده زیاد از الکل کمک کند که این مسئله کاملاً اشتباه می باشد و کافئین تنها فرد را هوشیارتر می کند و تطابق و تمرکز فرد همچنان مختل باقی می ماند .

عوارض افراط در مصرف کافئین ( عوارض کافئین ) :

• سردرد های کوتاه و گاهاً طولانی مدت
• مشکلات و ناراحتی های معده و دستگاه گوارش
• فرد را برای مدتی دچار عصبیت و دلهره می کند
• ایجاد اختلال در خوابیدن فرد

استفاده از دوزهای بالای کافئین در افرادی که به استفاده از این ماده عادت ندارند می تواند باعث عوارض خطرناکی مانند ایست قلبی در اثر بالارفتن بیش از اندازه ضربان قلب ، تشنج و حتی روان پریشی شود .

تاثیرات خوردن کافئین از چه زمانی شروع می شود و تا چه زمانی به طول می انجامد ؟

اگر کافئین را به شکل نوشیدنی مصرف کنید اثرات آن پس از 5 دقیقه شروع می شود و پس از 30 دقیقه به اوج مقدار خود می رسد و اگر به صورت قرص ویا کپسول مصرف می کنید زمان شروع شدن تاثیرات آن به 15 دقیقه می رسد . معمولاً اوج اثر کافئین 4 ساعت طول می کشد و با گذشت زمان اثر آن از بین می رود . به همین خاطر می باشد که مصرف کافئین نزدیک به زمان خواب توصیه نمی شود و استفاده آن باعث بی خوابی می شود .

آیا استفاده از کافئین خطرناک است ؟

مصرف 300 الی 400 میلی گرم کافئین که معادل 3 تا 4 فنجان قهوه می باشد در طول شبانه روز برای یک فرد بالغ سالم مشکلی ایجاد نمی کند ولی اگر این مقدار به 700 تا 800 میلی گرم افزایش پیدا کند فرد مصرف کننده را در خوابیدن دچار مشکل می کند . احساس اضطراب و دلشوره ، بی قراری و افسردگی و مبتلا شدن به زخم معده از دیگر عوارض مصرف بیش از اندازه کافئین و با نوشابه های کافئین دار و مکمل های کافئینی می باشد . مصرف مقدار بالاتر می تواند باعث حالت های عصبی شدید ، لرزش دست شدید و تپش قلب بسیار بالا و خطرناک شود .
دانشمندان پس از تحقیقات علمی مختلف اعلام کردند که مصرف بیش از 5000 میلی گرم کافئین ( معادل تقریباً 40 فنجان قهوه ) در یک مدت کوتاه می تواند منجر به فوت یک فرد سالم بالغ شود .

تاثیر کافئین در زنان باردار و مادران شیرده :

با اینکه رابطه میان مصرف میزان بالای کافئین و ناقص شدن جنین به اثبات نرسیده است ولی توصیه می شود زنان باردار در طول مدت بارداری خود از میزان خیلی کمتری کافئین و یا نوشابه های کافئین دار استفاده کنند تا با این روش جلوی آسیب های احتمالی ناشی از مصرف بیش از اندازه کافئین گرفته شود . همچنین مادران باید بدانند که کافئین در شیرشان وارد می شود و نوزاد را تحت تاثیر خود قرار می دهد .

آیا مصرف کافئین اعتیاد آور است ؟

مصرف منظم و پیوسته ماده کافئین و یا فرآورده های حاوی Caffeine وابستگی فرد را به این ماده زیاد می کند و قطع مصرف کافئین باعث ایجاد حس خستگی و بی حوصلگی در فرد می شود و ممکن است فرد را دچار سر درد کند . علائم ناشی از قطع مصرف کافئین از 18 تا 24 ساعت پس از مصرف کافئین شروع می شود و گاهی وقت ها ممکن است تا 1 هفته طول بکشد .

برخی از مکمل های کافئین معتبر در بازار جهانی :