دانه های چیا ، از گیاه Salvia hispanica به دست می آید و بسیار مغذی و مصرف آن لذت بخش است . این دانه ها در دستور العمل های غذایی مختلفی از جمله پودینگ ، پنکیک و انواع پارفیون ( نوعی دسر یخی ) استفاده می شوند . دانه های چیا توانایی منحصر به فردی در جذب مایعات و تبدیل شدن به حالت ژلاتینی دارند . به همین دلیل ، آنها اغلب به عنوان ماده غلیظ کننده استفاده می شوند و حتی می توانند به عنوان جایگزین تخم مرغ برای گیاه خواران در برخی از محصولات پخته شده استفاده شوند . دانه های چیا علاوه بر خاصیت ژل زا و ضخیم شدن ، به دلیل داشتن عناصر غذایی چشمگیر و فواید بی شمار آن برای سلامتی به خوبی شناخته شده اند . با این حال ، اگرچه دانه های چیا برای اکثر افراد یک ماده مغذی در رژیم غذایی می باشد ، اما خوردن بیش از حد آن ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند .

✵ این مقاله عوارض جانبی مصرف بیش از حد دانه چیا را بررسی می کند .

✔ فواید دانه های چیا

یکی از دلایل اصلی که مردم دانه های چیا را مصرف می کنند مقوی بودن آن است . این دانه ها حاوی میزان مناسبی از فیبر ، پروتئین ، چربی های سالم و ریز مغذی ها هستند . در واقع ، فقط 1 اونس ( 28 گرم ) دانه چیا علاوه بر فسفر ، منیزیم ، کلسیم و اسیدهای چرب امگا 3 ، %42 فیبر توصیه شده روزانه را تأمین می کند . همچنین دانه های چیا سرشار از آنتی اکسیدان هستند . آنتی اکسیدان ها از استرس اکسیداتیو محافظت می کنند و خطر بیماری های مزمن را کاهش می دهند .

✵ دانه های چیا یکی از بهترین منابع گیاهی اسیدهای چرب امگا 3 است که به افزایش کلسترول خوب ( HDL ) ، کاهش کلسترول بد ( LDH ) ، کاهش تری گلیسیریدهای خون و کاهش التهاب کمک می کند . در صورت مصرف دانه های چیا به میزان متوسط ، این ماده مغذی برای سلامتی شما بسیار مفید می باشد .

در یک مطالعه ، مشخص شد که یک رژیم غذایی شامل کاکتوس نوپال ( نوعی میوه بومی آمریکا ) ، پروتئین سویا ، جو دوسر و دانه های چیا باعث کاهش وزن بدن ، تری گلیسیرید خون و سوزش و التهاب می شود .

⁂ چکیده

دانه های چیا سرشار از فیبر ، پروتئین ، اسیدهای چرب امگا 3 ، آنتی اکسیدان ها و ریز مغذی ها هستند . آنها به کاهش وزن ، کاهش التهاب ، کلسترول خون و تری گلیسیرید کمک می کنند .

✔ مشکلات گوارشی در اثر مصرف بیش از حد

دانه های چیا منبع خوبی از فیبر است و در هر وعده آن ( 28 گرم ) 11 گرم فیبر وجود دارد . از دیگر نقش های مهم و ضروری فیبر برای سلامتی بدن ، تقویت نظم و پشتیبانی از باکتری های مفید در روده است . البته لازم به ذکر است که مصرف فیبر زیاد باعث ایجاد مشکلات در برخی افراد می شود . مصرف بیش از حد فیبر مشکلاتی مانند درد و نفخ شکم ، یبوست ، اسهال ، ایجاد می کند . این عوارض می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که مقدار زیادی فیبر با هیدراتاسیون ( آب رسانی ) ناکافی روبرو شود ، زیرا آب برای کمک به عبور فیبر از سیستم گوارش ضروری است . 

لازم است کسانی که به بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون مبتلا هستند ، میزان فیبر مصرفی خود را کنترل کرده و مصرف دانه های چیا را در زمان شدت بیماری محدود کنند . این بیماری های مزمن باعث التهاب و باریک شدن دستگاه گوارش می شود و علائمی مانند درد شکم ، خونریزی ، اسهال و کاهش وزن را ایجاد می کند . با این حال ، برای بیشتر افراد ، می توان با افزایش تدریجی دریافت فیبر و نوشیدن مقدار زیادی آب همراه آن ، از بروز علائم منفی ناشی از دریافت فیبر بالا جلوگیری کرد .

⁂ چکیده

مصرف زیاد فیبر با علائم هضم منفی مانند درد شکم ، گاز و نفخ همراه می باشد . کسانی که به بیماری های التهابی روده مبتلا هستند ممکن است نیاز به محدود کردن مصرف فیبر در هنگام شدت گرفتن بیماری داشته باشند .

✔ خطر خفگی

مصرف این دانه ها اگرچه برای اکثر افراد خطری ندارد ، اما ممکن است برای برخی ایجاد خفگی کند . بنابراین مطمئن شوید که آنها را با دقت مصرف کرده اید ، به خصوص اگر در بلعیدن مشکلی دارید . دلیل خطر خفگی این دانه ها این است که دانه های چیا وقتی به صورت خشک در آب قرار می گیرند و متورم می شوند و حدود 10 تا 12 برابر وزن خود آب جذب می کنند . این خواص ژل مانند می تواند در هنگام پخت و پز مفید باشد ، اما ممکن است ایمن نباشد ، زیرا این دانه های چسبنده می تواند در مری شما گیر کند .

در یک مطالعه موردی ، مرد 39 ساله ای هنگام خوردن یک قاشق غذاخوری دانه چیا به صورت خشک و سپس نوشیدن یک لیوان آب ، دچار حادثه خطرناکی شد . دانه ها در مری او باز شده و باعث انسداد آن شدند و او مجبور شد برای برطرف كردن آن به اورژانس مراجعه كند .

✵ همیشه قبل از مصرف ، دانه های چیا را حداقل 5 تا 10 دقیقه خیس کنید . کسانی که مشکل بلع دارند هنگام خوردن آنها بیشتر مراقب باشند .

⁂ چکیده

دانه های چیا قادر به جذب مایعات 10 تا 12 برابر وزن خود هستند .  اگر قبل از مصرف خیس نشده باشند ، ممکن است گسترش یافته و باعث انسداد مری شده و باعث خفگی شوند .

✔ ارتباط ALA موجود در دانه های چیا با سرطان پروستات

دانه های چیا حاوی اسید آلفالینولنیک ( ALA ) نوعی اسید چرب امگا 3 است که در درجه اول در غذاهای گیاهی یافت می شود . اسیدهای چرب امگا 3 بخشی اساسی در رژیم غذایی است و از بسیاری از جنبه های سلامتی ، از جمله سلامت قلب پشتیبانی می کند . اسیدهای چرب ALA برای کسانی که ماهی نمی خورند بسیار مهم است ، زیرا آنها می توانند در مقادیر کم به اسید دوکوزا هگزانوئیک ( DHA ) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA  ) تبدیل شوند . این دو ، نوعی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند و در غذاهای دریایی یافت می شوند .

اگرچه اسیدهای چرب امگا 3 به طور کلی برای سلامتی مفید شناخته می شوند ، اما برخی مطالعات ارتباط بین مصرف ALA و سرطان پروستات را یافته اند . یک مطالعه مشاهده ای بزرگ شامل 288268 مرد نشان داد که مصرف ALA با افزایش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات همراه است .

مطالعه مشاهده ای دیگری نشان داد که در افرادی که بالاترین غلظت خون اسیدهای چرب امگا 3 دارند ، در مقایسه با افرادی که غلظت خون کمتری دارند ، خطر سرطان پروستات بیشتر است .

به طور کلی مطالعات در این مورد متناقض است . تحقیقات دیگر نیز نشان داده است که اسیدهای چرب ALA ممکن است از سرطان پروستات محافظت کند . یک بررسی از پنج مطالعه نشان داد که در افرادی که حداقل 1.5 گرم ALA در روز مصرف می کنند ، در مقایسه با افرادی که مصرف روزانه آنها کمتر از این میزان است ، خطر ابتلا به سرطان پروستات کاهش می یابد .

به همین ترتیب ، یک مطالعه بزرگ دیگر روی 840242 نفر نشان داد که مصرف ALA بیشتر با خطر ابتلا کمتر به سرطان پروستات همراه است .

لازم به یادآوری است که در این مطالعات فقط ارتباط بین مصرف ALA و سرطان پروستات بررسی شده است . آنها فاکتورهای دیگری را که می توانستند نقشی داشته باشند در نظر نگرفتند . برای بررسی رابطه احتمالی بین مصرف ALA و سرطان پروستات ، مطالعات بیشتری لازم است .

⁂ چکیده

برخی مطالعات نشان داده اند که افزایش مصرف ALA با افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات همراه باشد ، در حالی که دیگران دریافتند که ALA می تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد . تحقیقات بیشتری در این خصوص مورد نیاز است .

✔ حساسیت به دانه های چیا

برخی از افراد ممکن است پس از خوردن دانه های چیا واکنش آلرژیک داشته باشند ، هرچند این امر غیرمعمول است . علائم آلرژی غذایی شامل استفراغ ، اسهال و خارش لب ها یا زبان است . در موارد شدید ، آلرژی غذایی حتی می تواند فرد را دچار آنافیلاکسی ( واکنش خطرناکی که باعث مشکلات تنفسی و گرفتگی در گلو و قفسه سینه می شود ) کند . تعداد موارد حساسیت به دانه چیا نادر ، اما اثبات شده است .

در یک مورد ، یک مرد 54 ساله برای کاهش کلسترول ، دانه های چیا مصرف می کرد ، اما فقط چند روز بعد ، او دچار سرگیجه ، تنگی نفس ، کهیر و تورم شد . بنابراین اگر دانه های چیا را برای اولین بار امتحان کردید و علائم آلرژی غذایی داشتید ، بلافاصله مصرف آن را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید .

⁂ چکیده

برخی از افراد به دانه های چیا حساسیت دارند و ممکن است علائمی مانند ناراحتی گوارشی ، خارش ، کهیر و تورم را پس از مصرف آنها تجربه کنند .

✔ تداخل دارویی

در حالی که دانه های چیا برای بیشتر افراد بی خطر است ، اما اگر از داروهای قند خون یا فشار خون استفاده می کنید ، میزان مصرف خود را تعدیل کنید . به این دلیل که خوردن بیش از حد دانه های چیا می تواند به طور بالقوه با اثرات برخی از این داروها تداخل داشته باشد .

✵ داروهای دیابت

برخی مطالعات نشان داده اند که دانه های چیا به طور قابل توجهی سطح قند خون را کاهش می دهد که به دلیل مقدار زیاد فیبر موجود در آن است که باعث کاهش جذب قند در خون می شود و سطح قند خون را پایین می آورد . در بیشتر موارد ، خوردن مقادیر متوسط دانه چیا می تواند به افراد دیابتی کمک کند تا سطح قند خون خود را کنترل کنند . اگرچه ، دوزهای انسولین برای هر شخص به صورت جداگانه و با دقت تعیین می شوند تا از افت و افزایش قند خون جلوگیری کنند . خوردن مقدار زیادی دانه چیا می تواند باعث کاهش سطح قند خون شود و ممکن است نیاز به تنظیم دوز داروی دیابت داشته باشد .

✵ داروهای فشار خون

دانه های چیا علاوه بر کاهش قند خون ، در کاهش فشار خون نیز موثر هستند . در یک مطالعه ، مصرف دانه های چیا به مدت 12 هفته باعث کاهش فشار خون ، همراه با نشانه های قند خون و التهاب شد . دلیل این امر آن است که دانه های چیا سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 که رقیق کننده خون و عامل کاهش فشار خون هستند ، می باشد .

یک مطالعه بر روی 90 فرد مبتلا به فشار خون نشان داد که مصرف مکمل های اسید چرب امگا 3 به مدت هشت هفته باعث کاهش فشار خون سیستولیک به میزان 22.2 میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک به طور متوسط 11.95 میلی متر جیوه می شود . البته شرکت کنندگان در این مطالعه نیز تحت دیالیز بودند ، بنابراین ممکن است این نتایج در مورد جمعیت عمومی قابل استفاده نباشد .

ممکن است کسانی که فشار خون دارند قابلیت دانه چیا در کاهش فشار خون را مناسب بدانند . با این حال ، دانه های چیا فعالیت داروهای فشار خون را افزایش می دهند ، که می تواند منجر به افت فشار خون شود .

⁂ چکیده

دانه های چیا قند خون و فشار خون را کاهش می دهند . افرادی که از داروهای فشار خون یا دیابت استفاده می کنند باید مصرف خود را مدیریت کنند تا از تداخلات دارویی و فعل و انفعالات ناشی از آن جلوگیری کنند .

✔ نتیجه گیری

دانه های چیا بسیار مغذی هستند ، می توان لیست طولانی از فواید آنها برای سلامت بدن ارائه داد . این ماده مغذی برای بیشتر افراد یک رژیم غذایی سالم می باشد . البته اعتدال در مصرف آن مهم است ، زیرا مصرف بیش از حد آنها عوارض جانبی ایجاد می کند . برای جلوگیری از این مسئله ، با روزانه 1 اونس ( 28 گرم ) شروع کنید و قبل از اینکه میزان مصرف خود را افزایش دهید ، قدرت تحمل خود را ارزیابی کنید . همچنین ، با افزایش میزان دریافت فیبر ، هیدراته باشید و 5 تا 10 دقیقه قبل از استفاده ، دانه های چیا را خیس کنید . اگر آنها را به میزان متعادل مصرف کنید ، دانه های چیا یک افزودنی عالی برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل است . اگر بعد از خوردن دانه های چیا علائم منفی مشاهده کردید ، مصرف آنها را متوقف کنید و با یک پزشک متخصص مشورت نمایید .