✔ بررسی اجمالی

سرطان اصطلاح کلی برای گروه بزرگی از بیماری هایی است که در آنها ، سلول های غیرطبیعی به سرعت تقسیم شده و به بافت ها و اندام های دیگر گسترش می یابد . سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان است .

✔ رشد و پیشرفت سرطان

بدن سالم از تریلیون ها سلول تشکیل شده که رشد می کنند و تقسیم می شوند ، زیرا بدن برای عملکرد روزانه به آنها نیاز دارد . سلول های سالم چرخه زندگی خاصی دارند و به روشی که توسط نوع سلول تعیین می شود ، تکثیر می شوند . با مرگ سلول های قدیمی یا آسیب دیده ، سلول های جدید جای آنها را می گیرند . سرطان این فرایند را مختل کرده و منجر به رشد غیر طبیعی سلول ها می شود . علت آن ، تغییر یا جهش در DNA است . DNA در ژن های جداگانه هر سلول وجود دارد و دارای دستورالعمل هایی است که تعیین کننده عملکرد سلول ، چگونگی رشد و تقسیم آنها می باشد . جهش ها اغلب در DNA رخ می دهد ، معمولاً سلول ها این اشتباهات را تصحیح می کنند اما زمانی که یک اشتباه تصحیح نشود ، سلول می تواند سرطانی شود .

جهش ها باعث ایجاد سلول هایی می شوند که به جای از بین رفتن باید زنده بمانند و در صورت عدم نیاز ، سلول های جدید شکل بگیرند . این سلول های اضافی به طور غیرقابل کنترل تقسیم شده و باعث ایجاد تومور می شوند . تومورها بسته به جایی که در بدن رشد می کنند ، می توانند انواع مشکلات را برای سلامتی ایجاد کنند . همه تومورها سرطانی نیستند . تومورهای خوش خیم غیر سرطانی هستند و به بافت های مجاور سرایت نمی کنند . اما هنگامی که به اندام ها و بافت های مجاور فشار آورند ، می توانند بزرگ شوند و مشکل ایجاد کنند . تومورهای بدخیم سرطانی هستند و به سایر قسمت های بدن حمله می کنند .

همچنین برخی از سلولهای سرطانی می توانند از طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی به نقاط دوردست بدن بروند . فرآیند گسترش سلولهای سرطانی به سایر قسمتهای بدن متاستاز نامیده می شود. سرطان هایی که متاستاز داشته باشند ، پیشرفته تر در نظر گرفته می شوند . درمان سرطان های متاستاتیک سخت تر و کشنده تر است .

✔ انواع سرطان

سرطان ها با توجه به قسمتی که از آن آغاز شده اند و نوع سلولی که از آن تشکیل شده اند ، نامگذاری شده اند ، حتی اگر به سایر قسمتهای بدن گسترش یافته باشند . به عنوان مثال ، سرطانی که از ریه ها شروع شده و به کبد سرایت می کند ، سرطان ریه نامیده می شود .

همچنین چندین اصطلاح بالینی برای انواع خاصی از سرطان استفاده می شود :

•  کارسینوما ، سرطانی است که از پوست یا بافت های دیگر بدن شروع می شود .
•  سارکوم ، سرطان بافت های همبند مانند استخوان ها ، ماهیچه ها ، غضروف و عروق خونی است .
•  سرطان خون ، سرطان مغز استخوان است که سلول های خونی را ایجاد می کند .
•  لنفوم و میلوم از سرطان های سیستم ایمنی هستند .

✔ عوامل خطر و درمان

علت اصلی سرطان تغییر ( جهش ) در DNA سلول های بدن است . تغییرات ژنتیکی را از والدین می توان به ارث برد . همچنین سرطان ها می توانند پس از تولد در نتیجه مواجهه با برخی نیروهای محیطی رخ دهند . برخی از این نیروها عبارتند از :

•  قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطان زا
•  قرار گرفتن در معرض منابع اشعه ایکس
•  قرار گرفتن بدون محافظت در معرض نور خورشید
•  برخی از ویروس ها مانند ویروس پاپیلومای انسانی ( HPV )
•  سیگار کشیدن
•  انتخاب شیوه زندگی ، مانند نوع رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی

✵ خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن افزایش می یابد . ایجاد شرایطی که در بدن باعث التهاب می شوند نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد . به عنوان مثال ، کولیت اولسروز ، یک بیماری التهابی مزمن روده است .

شناخت عوامل موثر بر سرطان ، می تواند به آگاهی بیشتر در خصوص انتخاب یک شیوه زندگی که خطرات ابتلا به سرطان را کاهش می دهد ، کمک کند . به گفته کارشناسان ، هفت موردی که در زیر ذکر شده است بهترین راه برای پیشگیری از سرطان است :

1. مصرف دخانیات را متوقف کرده و از دود سیگار دوری کنید .

2. از رژیم غذایی سالم و متعادل استفاده کنید .

•  مصرف گوشت های فرآوری شده را محدود کنید .
•  یک رژیم مدیترانه ای که بر پایه غذاهای گیاهی ، پروتئین های بدون چربی و چربی های سالم است ، در نظر بگیرید .
•  از الکل اجتناب کنید ، یا در حد اعتدال بنوشید . نوشیدن متعادل یعنی یک نوشیدنی در روز برای زنان در تمام سنین و مردان بالای 65 سال و حداکثر دو نوشیدنی در روز برای مردان 65 سال و کمتر .

3. با حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی روزانه ، وزن سالم داشته باشید و فعال بمانید .

4. از نور خورشید دور بمانید .

•  لباس ، عینک آفتابی و کلاه بپوشید و مرتباً از کرم ضد آفتاب استفاده کنید .
از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید . در این محدوده زمانی پرتوهای خورشید در قوی ترین حالت خود هستند .
•  اگر بیرون از منزل هستید تا آنجا که ممکن است در سایه بمانید .
•  از برنزه کردن زیر تابش نور خورشید که به پوست شما آسیب می رساند ، جلوگیری کنید .

5. در برابر عفونت های ویروسی که می توانند منجر به سرطان شوند ، مانند هپاتیت B و HPV واکسینه شوید .

6. هنگام استفاده از داروها از سوزن های یکبار مصرف استفاده کنید . رابطه جنسی ایمن داشته باشید . فقط در سالن های دارای مجوز خالکوبی کنید .

7. به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا برای انواع مختلف سرطان شما را معاینه کند . این کار احتمال ابتلای شما به سرطان های احتمالی را کاهش می دهد .

درمان سرطان بسته به نوع سرطان و میزان پیشرفت آن اهداف متفاوتی دارد . این اهداف عبارتند از :

•  یافتن درمان : این کار برای همه سرطان ها و شرایط ممکن نیست .
•  ارائه درمان اولیه : کشتن سلول های سرطانی در بدن .
•  ارائه درمان کمکی : کشتن سلول های سرطانی که پس از درمان اولیه باقی می مانند ، خطر بازگشت سرطان را کاهش می دهد .
•  ارائه درمان تسکینی : تسکین علائم مرتبط با سرطان ، مانند مشکل تنفس و درد .

رایج ترین انواع درمان عبارتند از :

✵ عمل جراحي

تا حد امکان تومور سرطانی را از طریق جراحی برمی دارند .

✵ شیمی درمانی

از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند .

✵ پرتو درمانی

از پرتو درمانی داخلی بدن ( براکی تراپی ) یا خارج از بدن ( اشعه رادیواکتیو ) برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کنند .

✵ پیوند سلول بنیادی ( مغز استخوان )

مغز استخوان بیمار را با سلول های بنیادی سالم ترمیم می کنند . سلول بنیادی مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد. این سلول‌ها توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند . این پیوندها به پزشکان اجازه می دهد تا از دوزهای بالاتر شیمی درمانی برای درمان سرطان استفاده کنند .

✵ ایمونوتراپی ( درمان بیولوژیکی )

از آنتی بادی ها برای کمک به سیستم ایمنی بدن برای تشخیص سرطان استفاده می کند تا بتواند با آن مبارزه کند .

✵ هورمون درمانی

هورمون هایی را که باعث سرطان های خاصی شده اند ، حذف می کند تا از رشد سلول های سرطانی جلوگیری شود .

✵ درمان دارویی هدفمند

از داروها برای تداخل با مولکول های خاصی که به رشد و زنده ماندن سلول های سرطانی کمک می کند ، استفاده می کند .

✵ آزمایشات بالینی

روشهای جدید درمان سرطان را بررسی می کند .

✵ پزشکی جایگزین

برای کاهش علائم و عوارض جانبی درمان سرطان مانند تهوع ، خستگی و درد استفاده می شود . طب جایگزین شامل موارد زیر است :

•  طب سوزنی
•  هیپنوتیزم
•  ماساژ دادن
•  یوگا
•  مراقبه
•  تکنیک های آرام سازی