سرطان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است . اما مطالعات نشان می دهد که تغییرات ساده در شیوه زندگی ، مانند پیروی از رژیم غذایی سالم ، می تواند بین 30 تا 50 درصد از همه سرطان ها جلوگیری کند . شواهد بیشتری نیز نشان می دهد که برخی عادات غذایی ، خطر ابتلا به سرطان را افزایش یا کاهش می دهند . علاوه بر این ، تغذیه نقش مهمی در درمان و مقابله با سرطان دارد .

✵ در این مقاله هر آنچه لازم است در مورد ارتباط رژیم غذایی با سرطان بدانید ، آورده شده است .

✔ خوردن بیش از حد برخی غذاها ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد

اثبات اینکه برخی غذاها باعث سرطان می شوند دشوار است . با این حال ، مطالعات مشاهده ای بارها نشان داده است که مصرف زیاد برخی غذاها ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد .

✵ شکر و کربوهیدراتهای تصفیه شده

غذاهای فرآوری شده که سرشار از قند و فیبر و مواد مغذی کمی هستند با خطر ابتلا به سرطان در ارتباط می باشند . به طور خاص ، محققان دریافتند رژیم غذایی که باعث افزایش سطح گلوکز خون می شود با افزایش خطر ابتلا به چندین سرطان ، از جمله سرطان معده ، سینه و روده بزرگ ارتباط دارد .

یک مطالعه روی بیش از 47000 بزرگسال نشان داد افرادی که رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات های تصفیه شده مصرف می کردند ، تقریباً دو برابر بیشتر از افرادی که رژیم غذایی کم کربوهیدرات داشتند ، در اثر سرطان روده بزرگ جان خود را از دست می دادند .

تصور می شود که افزایش قند خون و انسولین از عوامل خطر ابتلا به سرطان هستند . انسولین باعث تحریک تقسیم سلولی می شود ، از رشد و گسترش سلول های سرطانی حمایت می کند و حذف آنها را دشوارتر می کند . علاوه بر این ، سطوح بالاتر انسولین و گلوکز خون می تواند باعث التهاب در بدن شود و این التهاب در دراز مدت منجر به رشد سلول های غیر طبیعی و احتمالاً ایجاد سرطان می گردد . پس می توان گفت افراد مبتلا به دیابت ( بیماری قند خون و میزان انسولین بالا ) در معرض خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان هستند . به عنوان مثال ، در صورت ابتلا به دیابت ، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ 22 درصد بیشتر است .

✵ بنابراین برای محافظت در برابر سرطان ، مصرف غذاهایی که سطح انسولین را افزایش می دهند ، مانند خوراکی های حاوی قند و کربوهیدرات های تصفیه شده را محدود کرده یا از آنها اجتناب کنید .

✵ گوشت فرآوری شده

آژانس بین المللی تحقیقات سرطان ( IARC ) گوشت فرآوری شده را سرطان زا می داند . گوشت فرآوری شده به گوشتی گفته می شود که با نمک زدن ، پخت یا دودی کردن ، طعم آن حفظ شده است و شامل هات داگ ، ژامبون ، بیکن ، کوریزو ( سوسیس گوشت خوک ) ، سالامی و برخی از گوشت های شیرین است . مطالعات مشاهده ای نشان می دهد که بین مصرف گوشت فرآوری شده و افزایش خطر ابتلا به سرطان ، به ویژه سرطان روده بزرگ ارتباط وجود دارد .

نتایج یک بررسی بزرگ نشان داد افرادی که مقدار زیادی گوشت فرآوری شده مصرف می کردند ، در مقایسه با افرادی که بسیار کم یا هیچکدام از این نوع غذاها را مصرف نمی کردند ، 20 تا 50 درصد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده بزرگ بودند . نتایج بیش از 800 مطالعه نشان داد که مصرف فقط 50 گرم گوشت فرآوری شده در روز ( حدود چهار برش بیکن یا یک هات داگ ) خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را تا 18 درصد افزایش می دهد . برخی از مطالعات مشاهده ای نیز مصرف گوشت قرمز را با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط می دانند .

البته این مطالعات اغلب بین گوشت فرآوری شده و گوشت قرمز فرآوری نشده تمایزی قائل نمی شوند ، که نتایج آن را دچار تحریف می کند . بررسی هایی که نتایج چندین مطالعه را با هم ترکیب کردند ، نشان دادند که شواهدی که گوشت قرمز فرآوری نشده را با سرطان مرتبط می کند ، ضعیف و متناقض است .

✵ پخت بیش از حد غذا

پختن برخی غذاها در دمای بالا ، مانند گریل کردن ، سرخ کردن ، برشته کردن ، تفت دادن روی شعله زیاد ، کباب کردن ، می تواند ترکیبات مضری مانند آمین های هتروسیکلیک ( از سموم ایجاد شده ناشی از فرآیند مواد غذایی ) و گلایکاسیون ( واکنش غیرآنزیمی قندها با پروتئین‌ ها ) تولید کند . تجمع بیش از حد این ترکیبات مضر می تواند منجر به التهاب شود و در ایجاد سرطان و سایر بیماری ها نقش داشته باشد . برخی از غذاها ، مانند غذاهای حیوانی سرشار از چربی و پروتئین و همچنین غذاهای بسیار فرآوری شده مانند گوشت ( به ویژه گوشت قرمز ) پنیرهای خاص ، تخم مرغ سرخ شده ، کره ، مارگارین ، پنیر خامه ای ، سس مایونز ، روغن و آجیل ، وقتی در معرض دمای بالا قرار می گیرند ، این ترکیبات مضر را تولید می کنند .

✵ برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به سرطان ، از تهیه غذاها با دمای بالا اجتناب کنید و روشهای پخت ملایم تری را انتخاب کنید ، برای مصرف گوشت از قبل آن را مزه دار کنید و با روش هایی مانند آهسته جوشاندن ، بخارپز کردن . آب پز کردن آماده کنید .

✵ لبنیات

چندین مطالعه مشاهده ای نشان داده است که مصرف زیاد لبنیات خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد . در یک مطالعه تقریباً 4000 مرد مبتلا به سرطان پروستات مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج نشان داد که مصرف زیاد شیر خطر پیشرفت بیماری و مرگ را افزایش می دهد . البته در این زمینه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است . برخی نظریه ها دلیل آن را افزایش مصرف کلسیم ، فاکتور رشد شبه انسولین 1 ( سوماتومدین سی ) یا هورمون های استروژن گاوهای باردار است که همه آنها کمی با سرطان پروستات ارتباط دارند .

⁂ خلاصه

مصرف زیاد غذاهای غنی از قند و کربوهیدرات های تصفیه شده ، و همچنین گوشت فرآوری شده و پخته ، می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد . علاوه بر این ، مصرف زیاد لبنیات باعث سرطان پروستات می شود .

✔ اضافه وزن یا چاقی با افزایش خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد

به جز سیگار کشیدن و عفونت ، چاقی بزرگترین عامل ابتلا به سرطان در سراسر جهان است و همچنین خطر ابتلا به 13 نوع سرطان مختلف از جمله مری ، روده بزرگ ، لوزالمعده و کلیه و همچنین سرطان سینه پس از یائسگی را افزایش می دهد . در ایالات متحده ، تخمین زده می شود که اضافه وزن در زنان 14 درصد و در مردان 20 درصد از کل مرگ و میر ناشی از سرطان را شامل می شود .

چاقی خطر ابتلا به سرطان را از سه طریق کلیدی افزایش می دهد :

•  چربی اضافی بدن باعث مقاومت در برابر انسولین می شود ، بنابراین سلول های بدن قادر نیستند گلوکز را به درستی جذب کنند ، در نتیجه باعث تقسیم سریع تر آنها می شوند .

•  سلولهای چربی به افزایش سطح استروژن کمک می کنند ، که خطر سرطان سینه و تخمدان را در زنان یائسه افزایش می دهد .

✵ خبر خوب این است که چندین مطالعه نشان داده اند که کاهش وزن در افراد دارای اضافه وزن و چاق ، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد .

⁂ خلاصه

اضافه وزن یا چاقی یکی از بزرگترین عوامل خطر برای انواع مختلف سرطان است . وزن سالم می تواند به جلوگیری از پیشرفت سرطان کمک کند .

✔ برخی از غذاها خواص ضد سرطان دارند

هیچ ماده غذایی وجود ندارد که بتواند از سرطان جلوگیری کند . اما ، یک رژیم غذایی سالم موثرتر خواهد بود . دانشمندان تخمین می زنند که رژیم غذایی مطلوب خطر ابتلا به سرطان را تا %70 کاهش می دهد و به احتمال زیاد به بهبودی بیماران سرطانی نیز کمک می کند . آنها معتقدند برخی غذاها می توانند با مسدود کردن رگ های خونی تغذیه کننده سرطان در فرآیندی به نام رگ زایی ، با سرطان مبارزه کنند . با این حال باید توجه داشت که فرایند تغذیه پیچیده است و میزان تأثیر برخی غذاها در مبارزه با سرطان با توجه به نحوه کشت ، فرآوری ، ذخیره و پخت آنها متفاوت است.

برخی از گروه های کلیدی مواد غذایی ضد سرطان عبارتند از :

✵ سبزیجات

مطالعات مشاهده ای مصرف بیشتر سبزیجات را با خطر کمتر ابتلا به سرطان مرتبط می دانند . بسیاری از سبزیجات حاوی آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی گیاهی هستند . به عنوان مثال ، سبزیجات چلیپایی ، شامل کلم بروکلی ، گل کلم و کلم ، حاوی سولفورافان هستند ، ماده ای که اندازه تومور را در موش ها بیش از 50 درصد کاهش داده است . سبزیجاتی مانند گوجه فرنگی و هویج ، با کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات ، معده و ریه ارتباط دارند .

✵ میوه

مانند سبزیجات ، میوه ها نیز حاوی آنتی اکسیدان ها و سایر مواد مغذی گیاهی هستند که به جلوگیری از سرطان کمک می کند . یک بررسی نشان داد که مصرف حداقل سه وعده مرکبات در هفته خطر سرطان معده را تا 28 درصد کاهش می دهد .

✵ دانه های کتان

دانه های کتان با اثرات محافظتی در برابر برخی سرطان ها ارتباط دارند و حتی ممکن است گسترش سلول های سرطانی را کاهش دهند . به عنوان مثال ، یک مطالعه نشان داد مردان مبتلا به سرطان پروستات که روزانه 30 گرم دانه کتان آسیاب شده مصرف کرده اند ، رشد کندتر بیماری را نسبت به گروه کنترل داشته اند . در زنان مبتلا به سرطان سینه نیز نتایج مشابهی یافت شد .

✵ ادویه جات

برخی مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده اند که دارچین دارای خواص ضد سرطانی است و از گسترش سلول های سرطانی جلوگیری می کند . علاوه بر این ، کورکومین موجود در زردچوبه ، به مبارزه با سرطان کمک می کند . یک مطالعه 30 روزه نشان داد که مصرف رروزانه 4 گرم کورکومین ، آسیب های بالقوه سرطانی روده بزرگ را در 44 نفر که تحت درمان نبوده اند ، 40 درصد کاهش داده است .

✵ حبوبات

لوبیا و حبوبات سرشار از فیبر هستند و برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف بیشتر این ماده مغذی از بدن در برابر سرطان روده بزرگ محافظت می کند . یک مطالعه روی بیش از 3500 نفر نشان داد افرادی که بیشتر حبوبات می خورند تا %50 کمتر در معرض ابتلا به انواع خاصی از سرطان قرار دارند .

✵ آجیل و خشکبار

خوردن منظم آجیل ممکن است با کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان مرتبط می باشد . به عنوان مثال ، یک مطالعه در بیش از 19000 نفر نشان داد افرادی که آجیل بیشتری مصرف می کردند ، کمتر در معرض مرگ ناشی از سرطان بودند .

✵ روغن زیتون

بسیاری از مطالعات ارتباط بین روغن زیتون و کاهش خطر سرطان را نشان می دهند . یک بررسی بزرگ از مطالعات مشاهده ای نشان داد افرادی که بیشترین مقدار روغن زیتون را مصرف می کردند ، در مقایسه با گروه کنترل ، 42 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان بودند .

✵ سیر

سیر حاوی آلیسین است که با بررسی آزمایشگاهی نشان داده شد دارای خواص ضد سرطان می باشد . مطالعات دیگر ارتباط بین مصرف سیر و کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان ، از جمله سرطان معده و پروستات را نشان داده است .

✵ ماهی

شواهدی وجود دارد که مصرف ماهی تازه به محافظت در برابر سرطان کمک می کند ، احتمالاً به دلیل چربی های سالم موجود در آن که می توانند التهاب را کاهش دهند . نتیجه 41 مطالعه نشان داد که خوردن منظم ماهی ، 12 درصد خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد .

✵ لبنیات

اکثر شواهد نشان می دهد که خوردن برخی محصولات لبنی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد . نوع و میزان مصرف لبنیات مهم است . به عنوان مثال ، مصرف متوسط محصولات لبنی با کیفیت بالا ، مانند شیر خام ، فرآورده های شیر تخمیر شده و شیر گاوهای تغذیه شده با علف ، ممکن است دارای اثر محافظتی باشد ، که به دلیل سطوح بالاتر اسیدهای چرب مفید ، اسید لینولئیک مزدوج و ویتامین های محلول در چربی آنها است . اما از سوی دیگر ، مصرف زیاد محصولات لبنی تولید شده و فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری ها از جمله سرطان مرتبط است . دلایل این نتایج به طور کامل شناخته نشده است اما ممکن است ناشی از هورمون های موجود در شیر گاوهای باردار ( IGF1 ) باشد .

⁂ خلاصه

هیچ غذایی نمی تواند از شما در برابر سرطان محافظت کند . اما داشتن رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل و متنوع ، مانند میوه ، سبزیجات ، غلات کامل ، حبوبات ، ادویه جات ، چربی های سالم ، ماهی تازه و لبنیات با کیفیت بالا ، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد .

✔ رژیم های گیاهی نیز به محافظت در برابر سرطان کمک می کند

مصرف بیشتر غذاهای گیاهی با کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است . مطالعات نشان داده است خطر ابتلا به سرطان یا مرگ در افراد گیاهخوار کمتر است . نتایج 96 مطالعه نشان داد که گیاهخواران و افراد وگان به ترتیب 8 و 15 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان هستند . با این حال ، این نتایج بر اساس مطالعات مشاهده ای است و تشخیص دلایل احتمالی و قطعی را دشوار می کند . مصرف سبزیجات ، میوه ها ، سویا و غلات کامل توسط گیاهخواران و افراد وگان از آنها در برابر سرطان محافظت می کند . علاوه بر این ، آنها کمتر از غذاهای فرآوری شده یا بیش از حد پخته استفاده می کنند ، دو عاملی که با خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارند .

⁂ خلاصه

به دلیل مصرف زیاد میوه ، سبزیجات و غلات کامل و همچنین مصرف کمتر غذاهای فرآوری شده در افرادی که رژیم های گیاهی دارند ، خطر ابتلا به سرطان کمتر می باشد .

✔ رژیم غذایی مناسب می تواند تأثیرات مفیدی برای افراد مبتلا به سرطان داشته باشد

سوء تغذیه و از دست دادن عضلات در افراد مبتلا به سرطان شایع است و بر سلامت و بقا آنها تأثیر منفی می گذارد . در حالی که هیچ رژیم غذایی برای درمان سرطان اثبات نشده است ، تغذیه مناسب برای تکمیل درمان های سنتی سرطان ، کمک به بهبود بیمار ، به حداقل رساندن علائم ناخوشایند و بهبود کیفیت زندگی ، حیاتی است . از اکثر افراد مبتلا به سرطان خواسته می شود از رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل مقدار زیادی پروتئین بدون چربی ، چربی های سالم ، میوه ها ، سبزیجات و غلات کامل و همچنین رژیم غذایی محدود کننده قند ، کافئین ، نمک ، غذاهای فرآوری شده و الکل است ، پیروی کنند . رژیم غذایی حاوی پروتئین و کالری با کیفیت بالا به کاهش آتروفی عضلات ( از دست دادن توده عضلانی ) کمک می کند . منابع خوب پروتئینی شامل گوشت بدون چربی ، مرغ ، ماهی ، تخم مرغ ، لوبیا ، آجیل ، دانه ها و محصولات لبنی است .

عوارض جانبی سرطان مانند حالت تهوع ، بیماری ، تغییر طعم ، از دست دادن اشتها ، مشکل در بلع ، اسهال و یبوست گاهی اوقات غذا خوردن را مشکل می کند . در صورت مشاهده هر یک از این علائم ، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا نحوه مدیریت این علائم و اطمینان از تغذیه مطلوب را به شما توصیه کند .

✵ افراد مبتلا به سرطان باید از مصرف زیاد ویتامین ها اجتناب کنند ، زیرا ویتامین ها به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند و در صورت مصرف زیاد در روند شیمی درمانی تداخل ایجاد می کنند .

⁂ خلاصه

تغذیه مطلوب می تواند کیفیت زندگی و درمان در افراد مبتلا به سرطان را افزایش داده و از سوء تغذیه جلوگیری کند . رژیم غذایی سالم و متعادل با پروتئین و کالری کافی ، بهترین نوع تغذیه است .

✔ رژیم کتوژنیک نوید بخش درمان سرطان می باشد ، اما شواهد ضعیف است

مطالعات حیوانی و تحقیقات اولیه بر روی انسان نشان می دهد که رژیم کتوژنیک کم کربوهیدرات و پرچرب به پیشگیری و درمان سرطان کمک می کند . قند خون و سطح انسولین بالا عوامل خطر ابتلا به سرطان هستند . رژیم کتوژنیک سطح قند و انسولین خون را کاهش می دهد و به طور بالقوه باعث می شود سلول های سرطانی با سرعت کمتری گرسنه شوند یا رشد کنند . در حقیقت ، تحقیقات نشان داده است که رژیم کتوژنیک می تواند رشد تومور را کاهش داده و میزان بقا را در مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی افزایش دهد . چندین مطالعه آزمایشی و موردی در افراد نیز ، برخی از مزایای رژیم کتوژنیک مانند عدم ایجاد عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی را گزارش کرده اند . به نظر می رسد حتی با این رژیم ، روند بهبود نتایج سرطان نیز اتفاق بیفتد .

به عنوان مثال ، یک مطالعه 14 روزه بر روی 27 فرد مبتلا به سرطان ، تأثیر رژیم غذایی مبتنی بر گلوکز را با رژیم کتوژنیک مبتنی بر چربی مقایسه کرد . رشد تومور در افرادی که رژیم غذایی مبتنی بر گلوکز داشتند 32 درصد افزایش یافت اما در افرادی که رژیم کتوژنیک داشتند 24 درصد کاهش یافت . با این حال ، شواهد آنقدر قوی نیست که بتواند ارتباط این دو ( سرطان و رژیم کتوژنیک ) را اثبات کند . یک بررسی اخیر در خصوص نقش رژیم کتوژنیک در مدیریت تومورهای مغزی ، به این نتیجه رسید که این رژیم می تواند در افزایش اثرات سایر درمان ها مانند شیمی درمانی و اشعه موثر باشد . هنوز هیچ مطالعه بالینی مزایای قطعی رژیم کتوژنیک را در افراد مبتلا به سرطان نشان نمی دهد .

توجه به این نکته ضروری است که رژیم کتوژنیک هرگز نباید جایگزین درمان توصیه شده توسط متخصصان پزشکی شود . اگر تصمیم دارید رژیم کتوژنیک را در کنار سایر درمان ها امتحان کنید ، حتماً با پزشک خود یا یک متخصص تغذیه مشورت کنید ، زیرا عدم رعایت قوانین سخت گیرانه رژیم غذایی ، می تواند منجر به سوءتغذیه شود و بر پیامدهای سلامتی شما تأثیر منفی بگذارد .

⁂ خلاصه

تحقیقات اولیه نشان می دهد که رژیم کتوژنیک رشد تومور سرطانی را کاهش داده و کیفیت زندگی را بدون عوارض جانبی منفی بهبود می بخشد . با این حال ، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است .

✔ نتیجه گیری

اگرچه هیچ غذای معجزه آسایی وجود ندارد که بتواند از سرطان جلوگیری کند ، اما برخی شواهد نشان می دهد که عادات غذایی می تواند در مقابل این بیماری محافظت کننده باشد . رژیم غذایی سرشار از غذاهای کامل مانند میوه ها ، سبزیجات ، غلات کامل ، چربی های سالم و پروتئین بدون چربی از سرطان جلوگیری می کند . در مقابل ، گوشت های فرآوری شده ، کربوهیدرات های تصفیه شده ، نمک و الکل خطر ابتلا را افزایش می دهند . اگرچه هیچ رژیم غذایی برای درمان سرطان ثابت نشده است ، اما رژیم های گیاهی و کتوژنیک خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داده و حتی در روند درمان نیز سودمند می باشند . به طور کلی ، افراد مبتلا به سرطان تشویق می شوند تا از رژیم غذایی سالم و متعادل برای حفظ کیفیت زندگی و حمایت از پیامدهای سلامت بهینه ، استفاده کنند .